CAY 101! EN SEVDIGIM BITKI CAYLARI NELERDIR ?

Çay severler burada mı? Mesleğim gereği özel olarak ilgi duyduğum, ofis ve online diyet listelerimde sıkça yer verdiğim bu içecek sosyal hayatımda benim için de oldukça önemli bir yere sahip. Bu yazıyı hazırlayarak favori çaylarımı detaylıca anlatmak istedim.

Çayın dünyada ve ülkemizde sevilerek çokça tüketilen bir içecek olduğu da bir gerçek! Çoğu zaman sıcak bir içecekten çok daha fazlasını ifade eder.  Onu bu kadar özel kılan, içerken sevdiklerimizle bir şeyler paylaşmamız, yoğun gün temposu içerisinde soluk aldığımız anlara eşlik ediyor olmasıdır. Çay sizin de hayatınızda önemli bir yere sahip ise veya çay hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak istiyorsanız yazının devamında sizin için seçtiğim favori çaylara göz atın!

Sizin Çayınız Hangisi?

SİYAH ÇAY

İşte en bayıldığım çay! Günün her saati içebilirim! Üstelik uykumu kaçırdığı da söylenemez. Siyah çay bizim kültürümüzde olduğu gibi dünyanın pek çok yerinde de popüler çay çeşitlerinden biridir. Siyah çay, çay yapraklarının hızlı oksitlenmesiyle (böylece mor bir renk alır) elde edilir. Bu oksitlenmeyi elma veya avokadoyu kesip beklettiğinizde oluşan kahverengileşmeye benzetebilirsiniz. Oksidasyon ile çay yaprakları kurutulur, paketleme için toz haline getirilir veya kuru yapraklar halinde bırakılır. Bu işlem çay yapraklarının lezzetini arttırmaya yardımcı olur.
Siyah çay, 1 fincan kahvenin içerdiği kafein miktarının yaklaşık yarısını içerir. Eğer özel bir durumunuzdan dolayı kafein kısıtlamasına gidiyorsanız siyah çay tüketirken bu değerleri dikkate alarak tüketmeye özen gösterin.

En sevdiğim: İyi demlenmiş "Organik Rize Çayı" ve “London Fog” (bergamotlu çay + lavanta + badem sütü + bal karışımı)

Özellikleri: Koyu, topraksı, kanamaları durdurucu etkiye sahip, turunçgil tadı, hafif meyveli tat, dayanıklı

Tarifi: Kaynar su ile 2-4 dk demleyin.

ROİBOS ÇAYI

"Kırmızı çay" olarak da bilinen Afrika kökenli roibos çayı ülkemizde de yaygın kullanılmaya başlandı. Sütle veya su ile yapılabiliyor olması danışanlarıma zayıflama diyetlerinde önerebileceğim bir alternatif olarak karşıma çıkıyor. Zengin antioksidan, vitamin ve mineral içeriğiyle antikansorejen, cilt sağlığını koruyucu, yaşlanma karşıtı, kalp sağlığını iyileştirici etkileri var. Sütle hazırladığınızda tarçın içeriğiyle birlikte tatlı isteğinizi bastırmada oldukça etkilidir.

En sevdiğim: Sade Roibos çayı

Özellikleri: Tatlılık oranı yüksek, hafif, hoş kokulu

Tarifi: Kaynar suda 4-5 dk demleyerek veya 1 fincan sıcak/soğuk süt içerisinde bekleterek tüketebilirsiniz.

YEŞİL ÇAY

Yüzyıllar öncesinde Asya kültüründe de çay yalnızca bir içecek olarak kabul edilmezdi. Aynı zamanda dinlenmek ve özel zamanlarda tüketilmek için son derece popüler içeceklerden biriydi. Siyah çaydan farklı olarak yeşil çay hazırlanırken yaprakları oksitlenme işlemini durdurmak için hemen ısıtılır. Böylece daha yumuşak bir içim elde edilir. Yeşil çayın içerdiği kafein miktarı ise  ¼  fincan kahvenin içeriğine denktir.

En sevdiğim: Yaseminli yeşil çay

Özellikleri: Tatlı, yumuşak, otsu, lezzetli bir tat

Tarif: Kaynar suda 2 dk demleyin.

BEYAZ ÇAY

Beyaz çay, tüm çay türleri içerisinde en az okside olan türdür. Bu özelliğinden dolayı demlendiğinde çoğu renksizdir. Çok hafif bir lezzet profiline sahiptir, yüksek miktarlarda antioksidan içerir, genellikle diğer çay türlerine göre pahalıdır. Kafein içerir.

En sevdiğim: Sade, “Silver Needle” Beyaz çay

Özellikleri: tatlı, hafif, çiçeksi tat

Tarif: Kaynar suda  4-5 dk demleyin.

OOLONG ÇAYI

Oolong türleri kısmen veya yarı oksitlenmiştir, dolayısıyla demlendiklerinde çoğu renk vermezler. Ayrıca en lezzetli karışımlardan biridir. Yeşil veya daha koyu renkli bitki çaylarını içerebilir, buna göre de lezzetleri değişir. Oolong çayının en sevdiğim çaylardan biri olmasının sebebi  tomurcuklarının üzerine sıcak suyu döktüğümde açıp çiçek haline gelmesi. Bayılıyorum bu görüntüye. Cam bardak veya demliklerinizde servis etmeniz için güzel bir seçenektir. Bir miktar kafein içeriğine sahiptir.

En sevdiğim: Sade oolong çayı

Özellikleri: Tatlı, siyah çay gibi dayanıklı, topraksı ve hafif bir tat

Tarif: 3-4 dakika süreyle su buharında veya kaynar su ile 6 dk demleyin.

MAÇA (MATCHA) ÇAYI

Maça şimdiye kadar denediğim çayların aksine antioksidan ve klorofil içeriği oldukça yüksek bir çaydır.  Genellikle Asya kültüründe çok popülerdir ve çay saatleri sırasında önemli bir yeri vardır. Bu çayı içmenin yanı sıra yemek ve pasta tariflerinizde de kullanabilirsiniz. Diğer çaylardan farklı olarak, çay yapraklarını demleyerek yalnızca "su"yunu içmek yerine toz haline getirildiğinden dolayı yapraklarını da alabilmiş olacaksınız. Bu benzersiz özelliğiyle lif alımınızı da artırmış olursunuz. Aynı zamanda maça çayı metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımınıza yardımcı olmanın yanında karın bölgenizdeki yağlanmaların azalmasında etkilidir.

En sevdiğim: Maça Latte

Özellikleri: Tatlılık oranı yüksek, otsu tat, çok hafif.

Tarif: Kaynar suya 1 tatlı kaşığı maça tozu ekleyin, 4-5 dk demleyin.

 

BİTKİ ÇAYLARININ FAYDALARI NELERDİR?

  • Vücudunuzda oksidasyon sonucu oluşan serbest radikallerle savaşır.
  • Zayıflama diyetlerinde de kullanabileceğiniz düşük kalorili veya kalori içeriği sıfır olan masum içeceklerdir.
  • Yeşil çay, egzersiz sırasında dayanıklılığınızı artırır.
  • Kardiyovasküler hastalıklara karşı korur.
  • Antikansorejen bileşenler yardımıyla kansere karşı korur.
  • Vücudunuzu nemlendirir.
  • Metabolik sendrom ve bel bölgesi yağlanmasını azaltmaya yardımcı olur.
  • Diyabet hastalarında kullanımı olumlu etkiler gösterir.  
  • Sigara içenlerden meydana gelen oksidatif hasarı azaltmaya yardımcı olur.
  • Beyin sağlığını iyileştirir.

Peki bu çaylar ile birlikte günlük kafein alımımız ne kadar olmalıdır?

Pek çok çalışmada, yetişkinler için güvenli olarak tüketilebilecek kafein miktarının günde 300-400 mg (yaklaşık 3-4 fincan kahve ya da 5-6 büyük bardak çay) olduğu belirtilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü de herhangi bir hastalığı olmayan sağlıklı bireyler için bu değeri doğrulamaktadır. Günlük 600 mg ‘dan fazla kafein alınmamalıdır. Alkollü içeceklerle birlikte kafein alımı tehlikelidir.